Η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης; Ούτε μία, ούτε δύο αλλά…εννιά!

Το 1983 ο Αμερικανός ερευνητής, καθηγητής Ιατρικής και Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, καθηγητής μάθησης στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, γνωστικός και αναπτυξιακός ψυχολόγος Χάουαρντ Γκάρντνερ διατύπωσε μια θεωρία για την νοημοσύνη η οποία έφερε τα πάνω κάτω στις αντιλήψεις που υπήρχαν. Μέχρι τότε, οι επιστήμονες θεωρούσαν πως υπάρχει μόνο ένα είδος νοημοσύνης. Όμως, ο Γκάρντνερ στο βιβλίο του «Frames of Mind», διατύπωσε την πρωτοποριακή θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης. Σύμφωνα με αυτή,  η νοημοσύνη κάθε ανθρώπου δεν είναι τελικά μία, αλλά χωρίζεται σε εννιά διαφορετικά είδη. Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός γιατί μέσα στον εγκέφαλό  του αυτά τα είδη αναπτύσσονται άλλα σε μικρότερο και άλλα σε μεγαλύτερο βαθμό. Παράλληλα, αυτό που υποστήριξε ο καθηγητής μοιάζει λίγο με το γνωστό ρητό «γηράσκω αεί διδασκόμενος». Τα είδη της νοημοσύνης που διαθέτει ο καθένας από εμάς δεν παγιώνονται σε μια συγκεκριμένη ηλικία αλλά αναπτύσσονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.

Ποια είναι τα διαφορετικά είδη

Λεκτική / γλωσσική (Verbal Linguistic Intelligence)

Έχει να κάνει με την ικανότητα στο γραπτό και το προφορικό λόγο, στην εκμάθηση γλωσσών, στην απομνημόνευση λέξεων και εννοιών, καθώς και στην κατανόηση των λεπτών διαφορών ανάμεσα στις έννοιες και την αφήγηση ιστοριών. Είναι ίσως από τις πιο κοινές ανθρώπινες ικανότητες.

Λογικό-μαθηματική (Logical- Mathematical Intelligence)

Έχει να κάνει με την κατανόηση των αριθμών αλλά και των σχέσεων ανάμεσα στα φαινόμενα, φυσικά, κοινωνικά, οικονομικά. Επίσης, αφορά τις ιδιαίτερες ικανότητες συλλογισμού πάνω στο ειδικό και την αναγωγή του στο γενικό και τον πειραματισμό με απόλυτα ελεγχόμενο τρόπο.

Σωματική-κιναισθητική (Bodily-Kinesthetic Intelligence)

Αυτό ο τύπος νοημοσύνης αφορά τον πολύ καλό χειρισμό του σώματος (βλέπε αθλητές, χορευτές κλπ). Επίσης, όσοι την έχουν σε μεγάλο βαθμό μπορούν να χειρίζονται τα αντικείμενα με ευκολία. Τέλος, διαθέτουν την αίσθηση της κατάλληλης χρονικής στιγμής και την εναρμόνιση μυαλού και σώματος.

Μουσική (Musical intelligence)

Είναι η νοημοσύνη που αποδεικνύεται ήδη από την παιδική ηλικία. Αφορά την αναγνώριση, την δημιουργία και την αναπαραγωγή της μουσικής. Η μαθηματική και η μουσική νοημοσύνη συνήθως μοιράζονται κοινές συλλογιστικές διαδικασίες.

Διαπροσωπική (Interpersonal intelligence)

Αφορά την γνώση της ανθρώπινης κατάστασης και της αλληλεπίδραση με τους άλλους. Αφορά όλους αυτούς οι οποίοι αρέσκονται στο να δουλεύουν σε ομάδες και είναι συνήθως «αρχηγοί». Η νοημοσύνη αυτή είναι «παρούσα» περισσότερο στους πιο εξωστρεφείς ανθρώπους.

Ενδοπροσωπική (Intrapersonal intelligence)

Είναι η ικανότητα να γνωρίζεις πολύ καλά τον εαυτό σου, τις σκέψεις και τα συναισθήματα σου και να κάνεις αυτό που πρέπει για να τα καταφέρεις στην ζωή. Είναι το λεγόμενο «γνώθι σαυτόν». Συνήθως βρίσκεται σε άτομα εσωστρεφή που κάνουν δουλειά με τον εαυτό τους.

Χωρική  (Spatial intelligence)

Για να το θέσουμε απλά, είναι περισσότερο ανεπτυγμένη στα άτομα που μπορούν να προσαρμόζονται πιο εύκολα στους χώρους και στις αλλαγές του περιβάλλοντος. Τα «χωρικά» άτομα έχουν συνήθως καλλιτεχνική φύση και πολύ ισχυρή οπτική μνήμη.

Υπαρξιακή (Existential Intelligence)

Αυτή την νοημοσύνη κατέχουν οι άνθρωποι που προβληματίζονται με τα θέματα ύπαρξης και ανυπαρξίας, καλού και κακού, σωστού και λάθους, με μια σταθερή τάση να διευρύνουν τα πλαίσια της ανθρώπινης σκέψης.

Φυσιοκρατική ή νατουραλιστική (Naturalistic intelligence)

Αφορά τους ανθρώπους που είναι πρακτικοί και τους αρέσει η επαφή με τον φυσικό κόσμο. Είναι φιλόζωοι και μπορούν να καταλάβουν πιο εύκολα τις αλλαγές στο καιρό και στο φυσικό περιβάλλον. Γιώτα Φλώρου Πηγές: iefimerida. gr, socialpolicy.gr, eidikospaidagogos.gr Σεμινάρια Πρόσφατα Άρθρα